Encyklopedia Szczyrk




Szczyrk to miasto i gmina o charakterze turystyczno-wypoczynkowym w województwie śląskim, w powiecie bielskim.

W latach 1976-1990 miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Szczyrk. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa bielskiego.

Położone geograficznie w Beskidzie Śląskim. Jednak nie znajduje się w historycznych granicach Śląska Cieszyńskiego. Bliższa mu jest Żywiecczyzna (część Małopolski) i Beskid Żywiecki, a co za tym idzie Górale Żywieccy. Szczyrk leży na południe od Bielska-Białej, północny wschód od Wisły i północny zachód od Żywca, w dolinie Żylicy.

Miasto należy do Euroregionu Beskidy.

Według danych z 30 czerwca 2004, miasto miało 5810 mieszkańców.

Szczyty:

Okoliczne szczyty to m.in. Skrzyczne, Malinowska Skała, Magura, Klimczok.

Historia:

Osadnictwo wołoskie, węgierskie, austriackie, czeskie i słowackie udokumentowane w XV wieku. W 1630 dokonano pierwszego spisu ludności Szczyrku, dla potrzeb podatkowych. Ziemię nadawano tutaj w ten sposób, że "zarąbek" (odpowiednik łana) wyznaczany był począwszy od środka doliny, a góral - osadnik otrzymywał po równo ziemi na lepiej i gorzej nasłonecznionym zboczu. Począwszy od XVIII wieku oprócz rolnictwa rozwijały się inne działy gospodarki, jak pasterstwo i produkcja drewna, głównie na potrzeby górnośląskiego przemysłu. Wytwarzano również sukno z runa owczego. W 1808 w Szczyrku było 172 zarębników. Po I wojnie światowej rozpoczął się rozwój branży turystycznej. Pierwszą bazę noclegową stanowiły poaustriackie koszary i lazarety. Pierwsze schronisko powstało w 1924 na Skrzycznem. W 1928 do gminy przyłączono Salmopol, poprzednio będący samodzielną miejscowością. Skutkiem tego stała się dwuwyznaniowość Szczyrku, gdyż w Salmopolu większość mieszkańców stanowili ewangelicy. Prawa miejskie Szczyrk uzyskał w 1973 roku.

Warte uwagi:

1. Sanktuarium Maryjne w Szczyrku "Na Górce",

2. Kościół pod wezwaniem św. Jakuba,

3. Jaskinie: Lodowa, Salmopolska, Malinowska, w Klimczoku,

4. Wyciąg krzesełkowy na Skrzyczne,

5. Liczne trasy narciarskie.

Gmina Szczyrk - dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1946-1950 i 1976-1990 w woj. bielskim (dzisiejsze woj. śląskie). Siedzibą gminy był Szczyrk, który nie wchodził w jej skład (gmina miejska od 1 stycznia 1973).

Gmina wiejska Szczyrk z siedzibą zarządu gminnego w Szczyrku została utworzona 1 kwietnia 1946 roku z części gminy Bystra-Wilkowice w powiecie bialskim, w woj. krakowskim [3]. Gmina obejmowała jednak tylko gromadę Szczyrk i przetrwała do 28 lutego 1950.

Gmina została reaktywowana w dniu 2 lipca 1976 roku w woj. bielskim, po przemianowaniu gminy Buczkowice na gminę Szczyrk i przeniesieniu siedziby gminnych organów władzy i administracji państwowej z Buczkowic do Szczyrku.

1 kwietnia 1990 roku siedziba gminy została przeniesiona z powrotem do Buczkowic z jednoczesną zmianą nazwy gminy na gmina Buczkowice Obecnie istnieje tylko gmina miejska Szczyrk.

Źródło: Wikipedia